Yönetici Rotasyonunun Okul Kültürüne Etkileri
Anahtar Kelimeler:
Okul kültürü, okul yöneticileri, yönetici rotasyonu, liderlik, nitel araştırmaÖzet
Bu araştırmanın amacı, yönetici rotasyonunun okul kültürü üzerindeki etkilerini okul yöneticileri ve öğretmenlerin görüşleri doğrultusunda incelemektir. Nitel araştırma deseninde yürütülen çalışmada veriler, Düzce ilinde görev yapan okul müdürleri ve öğretmenlerle gerçekleştirilen yarı yapılandırılmış görüşmeler aracılığıyla toplanmıştır. Elde edilen veriler, içerik analizi yöntemiyle çözümlenmiş; tema, alt tema ve kodlar oluşturularak bulgular sistematik biçimde sınıflandırılmıştır. Araştırma bulguları, okul yöneticilerinin liderlik becerileri, iletişim biçimleri, hoşgörülü yaklaşımları ve iş birliğini teşvik eden tutumlarının okul kültürünü olumlu yönde etkilediğini göstermektedir. Katılımcı görüşlerine göre güçlü bir okul kültürü; iş birliği, uyum, motivasyon, akademik başarı ve ortak değerlerin benimsenmesi gibi unsurlarla ilişkilendirilmektedir. Yönetici rotasyonunun okul kültürü üzerindeki etkileri incelendiğinde, rotasyonun olumlu transfer, yenilik, çeşitlilik ve sahiplenme gibi olumlu sonuçlar doğurabildiği; buna karşılık iletişim eksikliği, duyarsızlık ve düzenin bozulması gibi olumsuz etkilere de yol açabildiği belirlenmiştir. Özellikle yeni atanan yöneticilerin okulun geçmiş kültürünü yeterince tanımamalarının, uyum sürecinde sorunlara neden olabildiği ifade edilmiştir. Sonuç olarak, yönetici rotasyonunun okul kültürü üzerinde hem olumlu hem de olumsuz etkiler oluşturduğu, ancak uygun şekilde planlandığında ve etkili iletişim, liderlik ve uyum süreçleriyle desteklendiğinde okul kültürünün gelişimine katkı sağlayabileceği görülmüştür. Araştırma bulguları, yönetici rotasyonu uygulamalarının okulun özgün kültürel yapısı dikkate alınarak planlanması ve geçiş süreçlerinin sistematik biçimde yönetilmesi gerektiğine işaret etmektedir.
Referanslar
Alvesson, M. & Sveningsson, S. (2008). Changing organizational culture. New York: Routhledge.
Argon, T. & Özçelik N. (2007). İlköğretim okulu yöneticilerinin değişimi yönetme yeterlikleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 47-63.
Atmaca, T., & Dağ, S. (2023). Okul marşları ve sloganlarında yer alan değerlerin okul kültürü oluşturma ve kimlik inşası bağlamında incelenmesi. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 13(2), 1259-1284.
Balcı, A. (2014). Etkili okul ve okul geliştirme. Ankara: Pegem Akademi.
Balyer, A. (2012). Çağdaş okul müdürlerinin değişen rolleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(13), 75-93.
Bursalıoğlu, Z. (2009). Eğitim yönetiminde teori ve uygulama. Ankara: Pegem Akademi
Çelikten, M (2006). Okul kültürünün şekillendirilmesinde müdürün rolleri. Eğitim ve Bilim Dergisi, 31(14), 56-61.
Deal, T. E., & Peterson, K. D. (2009). Shaping school culture. San Francisco: Jossey-Bass.
Demirtaş, Z. (2010). Liselerde okul kültürü ile öğrenci başarısı arasındaki ilişki. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü Dergisi, 7(3), 208-223.
Demirtaş, Z. & Ekmekyapar, M. (2012). İlköğretim okulu yöneticilerinin değerlere dayalı yönetim uygulamalarının okul kültürüne etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 18(4), 523-554.
Fırat, N. (2007). Okul kültürü ve öğretmenlerin değer sistemleri. Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
Geylani, A. (2013). Okul yönetiminde kültürel liderlik yaklaşımı ve toplumsal boyutu. Çankırı Karatekin Üniversitesi Karatekin Edebiyat Fakültesi Dergisi, 1(1), 1-23.
Hoy, W. K., & Miskel, C. G. (2012). Eğitim yönetimi: Teori, araştırma ve uygulama (Selahattin Turan, Çeviri Editörü). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Kahveci, G. (2015). Okullarda örgüt kültürü, örgütsel güven, örgütsel yabancılaşma ve örgütsel sinizm arasındaki ilişkiler. Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi, Elâzığ.
Karadağ, K. & Özdemir, S. (2015). Okul kültürünün oluşturulması ve geliştirilmesine ilişkin okul müdürü görüşleri, International Journal of Science Culture and Sport (IntJSCS), 3(2), 259-273.
Kaya, Y.K. (1993). Eğitim yönetimi, kuram ve Türkiye’deki uygulamalar. Ankara: Set Ofset Matbaacılık Ltd. Şti.
Kurşun, A.T. (2019). Okul kültürünün incelenmesi: Bir meta analiz çalışması. Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
Leithwood, K., Harris, A., & Hopkins, D. (2008). Seven strong claims about successful school leadership. School Leadership & Management, 28(1), 27–42.
Özdemir, A. (2006). Okul kültürünün oluşturulması ve çevreye tanıtılmasında okul müdürlerinden beklenen ve onlarda gözlenen davranışlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(4), 411-433
Özdemir, S. (2012). İlköğretim okullarında okul kültürü ile örgütsel sağlık arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 18(4), 599-620.
Öztürk, N. (2015). Eğitim örgütlerinde örgüt kültürü ve öğretmen liderliği: lider-üye etkileşiminin aracılık rolü. Doktora Tezi, Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
Sağlam, H. & Arabacı, İ. (2012). Zorunlu rotasyon uygulamaları konusunda okul yöneticilerinin görüşleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(20), 529-547.
Schein, E. H. (2010). Organizational culture and leadership (4th ed.). San Francisco: Jossey-Bass.
Sezgin, F. (2010). Öğretmenlerin örgütsel bağlılığının bir yordayıcısı olarak okul kültürü. Eğitim ve Bilim, 35(156), 142-159
Şimşek, E (2012). İstanbul ilindeki resmi okul ve kurum müdürlerinin 2001-2011 yılları arasındaki yer değiştirme sıklıkları. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
Şişman, M. (2011). Eğitimde mükemmellik arayışı: Etkili okullar. Ankara: Pegem Akademi.
Töremen, F. (2002). Eğitim örgütlerinde değişimin engel ve nedenleri. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12, 185-202.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Aşkın Aydın
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
